woensdag 29 oktober 2014

Les 2: Wat zegt de Bijbel? De wijnstok.

Vandaag gaan we weer opnieuw de Bijbel induiken in “les 2: Wat zegt de Bijbel?” Deze keer gaan we kijken naar het woord “wijnstok”.

In zowel het Oude als het Nieuwe Testament wordt veelvuldig het beeld van de wijnstok gebruikt. Bijna altijd gaat het om teksten over de (on)vruchtbaarheid van de wijnstok. Blijkbaar heeft die vruchtbaarheid van de wijnstok bijzondere eigenschappen!

In de bijbelse tijden was de wijnstok met al zijn aspecten ongeveer net zo’n bekend beeld als het dagelijks brood, in ieder dorp stonden wel wijngaarden met wijnstokken met daaraan druivenranken. We gaan de verschillende eigenschappen van deze bijzondere plant onderzoeken om meer te begrijpen van de volgende tekst die Jezus uitsprak:

Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in mij blijft en ik in hem, zal hij veel vrucht dragen.“ Johannes 15:5

Deze opdracht is een verwonderingsopdracht. Samen met je kinderen ga je naar een druivenplant kijken, terwijl je verschillende aspecten van de druivenplant bekijkt en uitlegt.

Het mooiste is natuurlijk wanneer je een echte druivenplant kan bekijken. Ik ben zo gezegend met maar liefst twee druivenplanten in de tuin! Voor ons was het dus een echte veldexpeditie. Heb je dit niet, kun je overwegen een andere klimplant te bekijken (zoals een klimop of een wingerd) of je gebruikt enkele van de onderstaande platen, die je op je tablet laat zien of uitprint. Een gratisboekje over de druivenplant vindt je hier.

Verzamel je kinderen rond de druivenplant.

“Ik wil jullie iets laten zien over deze plant. Weten jullie wat voor een plant dit is?” Leg uit dat het een druivenplant is, en omdat ze van druiven vaak wijn maken, het ook wel een wijnstok genoemd wordt.

“Ik vraag me af, waarom de plant een ‘stok’ genoemd wordt.” Kijk naar de vorm van de takken, er is geen sprake van een heldere structuur als bij een boom met een stam en takken. “Er groeit wel 1 dikkere tak uit de grond, maar daar schieten van boven tot onder meteen overal andere takken uit, dit noemen we ranken. Als het herfst is en de druiven zijn er af, snoeien de wijnbouwers vaak alle ranken van hun druivenplant af of die ene dikke stok die uit de grond komt na. Dat noemen ze de wijnstok.

 In de lente komen er weer heel vlug hele lange nieuwe takken aan waaraan de druiven gaan groeien. Er zijn ranken waar wel druiven aan groeien en ranken waar geen druiven aan groeien. Als de wijnbouwer die ranken zonder druiven opmerkt, snoeit hij ze meteen af, want die nemen al het voedsel van de takken met druiven af. Hij wil natuurlijk heel veel mooie grote druiven.

Dan komt de volgende stap voor de wijnbouwer: hij moet de takken een bepaalde kant opbuigen, zodat het sap het beste kan stromen. Daarvoor bindt hij ze “op” of vast, aan horizontale draden, zodat ze rechter groeien dan ze uit zich zelf van nature zouden doen.

Het voedsel voor de druiven haalt de plant uit de grond. Eerst gaat het als sap door de wijnstok en die geeft het voedingssap weer door aan de ranken. Zonder de wijnstok, zouden de ranken geen voeding krijgen en dus ook geen druiven. De wijnbouwer zorgt ervoor dat er veel goede voeding in de grond zit, door bepaalde mest te gebruiken en de grond af en toe om te spitten. Zo kunnen alle ranken lekker eten en mooie druiven maken. En de wijnbouwer? Die maakt er aan het einde van de zomer de heerlijkste wijn van, waar mensen heel vrolijk van worden!”


Hierna kun je ook mijn boekje voorlezen over de druivenplant/ wijnstok. Het gratistemplate vind je hier. (Je kunt het boekje het beste dubbelzijdig uitprinten op A4).

Lees de tekst van het Evangelie van Johannes 15: 1-11 voor met het boekje, de plaatjes of de plant nog voor je.

De wijnstok en de ranken
[1] ‘Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer. [2] Iedere rank aan mij die geen vrucht draagt snijdt hij weg, en iedere rank die wel vrucht draagt snoeit hij bij, opdat hij meer vruchten draagt. [3]Jullie zijn al rein door alles wat ik tegen jullie gezegd heb. [4] Blijf in mij, dan blijf ik in jullie. Een rank die niet aan de wijnstok blijft, kan uit zichzelf geen vrucht dragen. Zo kunnen jullie geen vrucht dragen als jullie niet in mij blijven. [5] Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in mij blijft en ik in hem, zal hij veel vrucht dragen. Maar zonder mij kun je niets doen. [6]Wie niet in mij blijft wordt weggegooid als een wijnrank en verdort; hij wordt met andere ranken verzameld, in het vuur gegooid en verbrand. [7] Als jullie in mij blijven en mijn woorden in jullie, kun je vragen wat je wilt en het zal gebeuren. [8] De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vrucht dragen en mijn leerlingen zijn.
     
[9] Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader mij heeft liefgehad. Blijf in mijn liefde: [10] je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houdt, zoals ik me ook aan de geboden van mijn Vader gehouden heb en in zijn liefde blijf. [11] Dit zeg ik tegen jullie om je mijn vreugde te geven, dan zal je vreugde volkomen zijn. 

“Als jij een rank bent, aan welke wijnstok wil je dan vastzitten?”
“Wat krijg jij van die wijnstok?”
“Jezus spreekt over vrucht dragen. Zonder Hem kun je niets doen. Die vruchten zijn dus dingen die je kunt doen. Wat voor dingen zou Hij bedoelen?”
“Hoe wordt je volkomen/ helemaal blij volgens Jezus?”

Als verwerking kun je de volgende werkjes voorstellen:
  • Het maken van een boekje met de zelfgeschreven Bijbelteksten
  • Het op volgorde leggen/ plakken van de plaatjes over de wijnstok
  • Het op volgorde leggen/ van het verhaal over de wijnstok
  • Een combinatie van alle drie.
file:///C:/Users/Sanne/Downloads/Boekje%20De%20wijnstok%20en%20de%20ranken.pdf

maandag 20 oktober 2014

Vervolg les 1 "Wat zegt de Bijbel?": Zuurdesem

Vervolg les 1. Zuurdesem

Je hebt nu zuurdesem gemaakt, wat geweldig is dat he!
Zorg dat je de volgende spullen klaar hebt staan:

  • Het zuurdesem
  • Weegschaal
  • Kom
  • Ingrediënten voor brood
  • Theedoek
Verzamel je kinderen rondom het zuurdesem. Deze activiteit kun je het best aan het eind van de dag plannen, omdat de eerste rijstijd minimaal zes uur bedraagt. Zelf heb ik het moment voor het avondeten genomen en het deeg de hele avond en nacht laten rijzen.

“Weten jullie nog wat dit is?”
Kinderen jonger dan zes: “Ruik eens, het is ook echt zuur.” “Zien jullie die belletjes?” “En zien jullie dat het zuurdesem groter is geworden? Het is gerezen.”
Kinderen ouder dan zes kun je vragen: “Lees eens voor wat er op staat.” Voor jongere kinderen kun je het zelf voorlezen.

Waarmee zal ik het koninkrijk van God vergelijken? Het lijkt op zuurdesem die door een vrouw met drie zakken meel werd vermengd tot alle meel doordesemd was.”

“Ik vraag me af wat dat betekent.”
 “We gaan vandaag onderzoeken wat er gebeurt als je zuurdesem met meel mengt.”

Volg nu een recept voor zuurdesembrood, bijvoorbeeld deze:

Ikzelf heb de volgende ingrediënten gebruikt:

500 g meel
Lepel honing
150 g zuurdesem
Eetlepel zout
30 g gesmolten boter
200 ml water



 Maak een kuiltje in het midden van het meel en giet daar de zuurdesem in. Meng het zuurdesem met de rest van het meel door vanuit het midden naar buiten te roeren met bijvoorbeeld een vork.



Als alle ingrediënten zijn gemengd kun je aan het kneden. Een leuk werkje voor kinderen! Zorg dat er minstens 10 minuten gekneed wordt.




Dan afdekken met een natte theedoek en wegzetten op een warme, tochtvrije plek. Minstens zes uur laten rijzen.


De volgende ochtend is de magie geschied: het deeg is twee keer zo groot geworden. Ohhh en ahhh!

“Wat is hier gebeurd? Wie heeft dat gedaan?” Leg uit, dat het hele deeg is veranderd in zuurdesem, die het deeg van binnen uit heeft laten groeien/ rijzen. Je kunt het ook ruiken: het deeg ruikt een beetje zuur.
“Kun je het deeg en het zuurdesem nog scheiden?” Nee. Het is één geworden, één groot groeiend geheel.


Om er brood van te maken, moet het nu nog een keer gekneed worden. In 1 minuut kneed je alle lucht er uit, rolt het uit tot een lap, die je weer opvouwt en in een ingevette broodvorm of op een bakpapiertje op een ovenplaat plaatst. Sluit het af met plastic en laat het opnieuw minstens twee uur rijzen op een warme plek.


De broden moeten twee keer zo groot groeien. Verwonder je samen met de kinderen over dit verbazingwekkende rijzen en verwarm de oven voor op 220C.
Bak de broden ongeveer 35-45 minuten in de oven. Mmm… Volgens mij  bestaat er geen lekkerdere geur!

Haal de broden uit de oven en laat ze -in een theedoek gepakt- afkoelen.
Natuurlijk willen we het brood meteen proeven. Lekker samen met een beetje zelfgemaakte jam en een kopje thee. Neem het potje zuurdesem er nog eens bij.

“Wat deed dat zuurdesem nou met de rest van het deeg?”
“Ik vraag me af wat Jezus bedoelde toen hij zei: het koninkrijk van God lijkt op zuurdesem dat werd vermengd met drie zakken meel?”
“Drie zakken meel, dat is wel erg veel, zou het zuurdesem daar lang mee bezig zijn, voordat alles gerezen was?”
“Is het koninkrijk van God in het begin overal? En aan het eind?”
“Wat doet het koninkrijk van God met de rest van de wereld?”


woensdag 15 oktober 2014

Voorbereiding voor les 1 in de serie: Wat zegt de Bijbel?

De Bijbel, wie begrijpt dit prachtige boek nog? Hoewel vol inspiratie, is het taalgebruik vaak moeilijk en voor kinderen moeilijk te begrijpen. Als ik wil, dat mijn kinderen de goede boodschap verstaan, is het belangrijk dat zij vertrouwd raken met de woorden en beelden die Jezus gebruikt. De komende weken een serie lessen over Bijbels taalgebruik. Dit klinkt heftig! Eigenlijk draait het om eenvoudige wijsheden van alledag, die in de tijd van Jezus door iedereen gesnapt werden, maar bij ons minder bekend zijn geworden. Want wat weet jouw kind bijvoorbeeld eigenlijk over wat een herder is en doet? Hoe hij zorgt voor zijn schapen, hen voedt en hen beschermt tegen gevaar? Toch staat dit hele beeld centraal als Jezus zegt: “Ik ben de goede herder.” We willen onze kinderen de rijkdom van dit beeld niet onthouden!


Vandaag en volgende week staat het zuurdesem centraal. Wist je dat het woord “zuurdesem” maar liefst 18 keer voor komt in de Bijbel? De verzen waarin over het zuurdesem gesproken wordt omvatten drie onderwerpen. Als eerste in het Oude Testament als een serie voorschriften over de voorbereiding op het feest van de bevrijding, Pesach/ Pasen. De teksten schrijven voor dat er geen brood gegeten mag worden dat is gebakken met zuurdesem. De joden eten nog tot op de dag van vandaag op de vooravond van Pesach ongerezen brood, de zogenaamde matzes (een soort crackers). Dan gebruikt Jezus het zuurdesem in twee vergelijkingen: als eerste als beeld van hoe het koninkrijk van God werkt in de wereld:

 [20] En opnieuw zei hij: ‘Waarmee zal ik het koninkrijk van God vergelijken? [21] Het lijkt op zuurdesem die door een vrouw met drie zakken meel werd vermengd tot alle meel doordesemd was.’ Lucas 13:20-21

En als tweede over hoe de Farizeeen de rest van de mensen beinvloedden op een negatieve manier:

[1] Intussen had er zich een enorme menigte verzameld. De mensen verdrongen elkaar, maar hij richtte zich eerst tot zijn leerlingen: ‘Hoed je voor de zuurdesem, dat wil zeggen de huichelarij van de Farizeeën. [2] Niets is verborgen dat niet onthuld zal worden, en niets is geheim dat niet bekend zal worden. Lucas 12:1-2

Zuurdesem heeft dus blijkbaar een bepaalde invloed op de rest van het meel en die invloed gaan we met onze kinderen deze week onderzoeken. Centraal stellen we de tekst van Jezus over het koninkrijk van God: “En opnieuw zei hij: ‘Waarmee zal ik het koninkrijk van God vergelijken? Het lijkt op zuurdesem die door een vrouw met drie zakken meel werd vermengd tot alle meel doordesemd was.”



Doel van de les:     
  • De kinderen weten wat zuurdesem is en wat de invloed van zuurdesem is op meel.
  •  De kinderen begrijpen wat Jezus bedoelt met zijn vergelijking over het koninkrijk van God en het zuurdesem.

Wat gaan we doen?

Leg je kinderen uit dat we zuurdesem gaan maken. Dit kost een week en als je vandaag begint, kun je volgende week gaan knallen met je eerste les. Op internet vind je talloze beschrijvingen van hoe je zuurdesem moet maken. Zelf gebruikte ik deze:

Wat je nodig hebt: Meel, water en een glazen pot. Ik gebruikte een omgespoelde pot van de rode kool. Werkte prima!


Volg de instructies van het recept iedere dag. Het kost niet veel moeite en je hebt iedere dag een leuk momentje met je kids als je ze laat roeren. 
Plak op de pot de bijbeltekst En opnieuw zei hij: ‘Waarmee zal ik het koninkrijk van God vergelijken? Het lijkt op zuurdesem die door een vrouw met drie zakken meel werd vermengd tot alle meel doordesemd was.” 


Leg ze verder nog niet te veel uit. Dat komt wel de volgende week!
Ja, en dan zijn er op eens twee jaar verstreken! Twee jaar en een baby verder, maar nog steeds ben ik met vallen en opstaan bezig mijn drie zonen op te voeden tot wijze, liefdevolle mensen. Mijn huis is behoooorlijk vol aan het geraken: vol van leven, dat zeker! en vol van mijn pogingen om mijn huis vol van warmte, vreugde en wijsheid te maken. In deze blog lees je alles over onze creatieve, ambachtelijke probeersels om dit voor elkaar te krijgen.
Wat mij vaak ontbreekt (heeft iemand misschien tips?) is een structurele aanpak/ methode om dit voor elkaar te krijgen. Eerder heb ik mijzelf wel eens opgelegd om 1 bepaalde dag in de week wat extra's te doen en een bepaalde levensles voor te bereiden, maar al gauw is dat door de drukte toch weer gestrand. Het vraagt veel voorbereiding en bedenktijd. In deze blog wil ik me toeleggen op het publiceren van 1 les per week, zodat het voor jou makkelijker wordt om structureel te werken aan je opvoeding. Laat je niet door de waan van alle dag meesleuren om op een dag te merken dat je kinderen groot zijn geworden zonder ze iets mee te hebben gegeven. Laten we onvergetelijke herinneringen maken met onze kinderen!!